Đang trong thời kì rảnh rang quá mức và bắt đầu thấy m càng ngày càng phung phí thời gian, không biết tận dụng làm gì có ích. Cũng thấy m ko có định hướng và quyết tâm làm gì. Làm gì cũng chỉ thấy ừ cũng cần làm, làm đi. Hàng ngày gạch đầu dòng vài cái list to do, và cuối ngày gạch bỏ nhưng thật trong lòng, những cái làm để cho chính m, tìm hiểu cái này cái khác, chỉ dừng lại ở mức biết xong để đấy. m đang ko có định hướng và nỗ lực cho chính con người và tương lai của m. có nhiều thứ khiến m cân nhắc và suy nghĩ. Lần lữa và trốn tránh, đến giờ khi cần suy nghĩ nghiêm túc, việc đầu tiên m làm là lên google search xem mọi ng nghĩ sao về ch đó, xã hội thế nào, tìm kiếm 1 sự đồng cảm hay 1 động lực nào đó. Và đúng là m tìm đc thật, nhưng mới nhận ra m có chút gì sống hoài sống phí. Đã nhiều lần có cảm giác đó, sau đó quyết tâm hừng hực, làm cái này cái nọ, cũng vài cái thấy hài lòng, nhưng sau đâu lại hoàn đấy. cảm giác m ko có cái lửa ở bên trong, sự cố gắng nhất thời là do đc tác động từ các yếu tố bên ngoài, m ngồi nghĩ, liệu mục đích sống của m là gì. M muốn định nghĩa nó thật rõ ràng, để từ đó đối mặt vs mọi ch, m biết m cần và nên làm gì, trước khi tìm xem mọi ng cần và thường làm như thế nào.
Thật ra cũng ko liên quan, nhưng tự nhiên đọc đc bài của chị ý, m thấy m yếu đuối quá. Cũng có 1 thời sưu tầm những truyện ngắn mơ mộng, và giờ nhiều khi ko thích và ko muốn chấp nhận 1 câu chuyện, 1 sự thật phũ phàng. Có phải đến giờ m cần mạnh mẽ, cần cứng rắn hơn. M ko phủ nhận cái suy nghĩ mộng mơ, nhẹ nhàng là ko tốt, m chỉ thấy giờ m cần hơn như thế, hay cứ để 1 phần con ng m mộng mơ như thế, nhưng phần còn lại, hãy sống đáng sống hơn, từng giờ, từng ngày.
M lại bị tái nghiện Trang hạ rồi…
http://trangha.wordpress.com/?blogsub=confirming#blog_subscription-4
Rất nhiều độc giả yêu mến những trang văn của Trang Hạ hai mươi năm trước đã nói rằng, họ thật sự thất vọng khi đọc Trang Hạ những năm gần đây. (–> giống m thế @@)
Hai mươi năm trước cái chinh phục tuyệt đối độc giả tuổi 18-20 là những truyện ngắn lãng mạn về tình yêu, những trang viết nhẹ nhàng và thấm thía về cái đẹp của những mối quan hệ nhẹ nhàng, nhiều độc giả còn giữ những mảnh báo cắt lại, đăng tản văn tôi viết về mùa xuân, mùa hạ, mùa thu, mùa đông, mùa mưa, mùa gió, mùa thi, mùa Giáng Sinh.
Bây giờ tôi đàn bà hơn và đời hơn, tôi đánh mất phần lớn những độc giả thích những cái đẹp êm đềm óng ả mà tôi đã cần cù lượm họ suốt hơn chục năm viết truyện ngắn, chịu khó chinh phục các giải thưởng văn học, dự trại sáng tác viết văn, náu mình trong những tổ nhóm sáng tác.
Giờ đây mỗi mùa báo Tết, các thư ký tòa soạn lại nhớn nhác hỏi Trang Hạ có cái truyện ngắn nào không? Tôi thường mỉm cười và nói, tôi đã không hề viết văn từ biết bao năm nay rồi! Giờ tôi viết một thứ chỉ mang vỏ bọc văn chương mà thôi, còn cốt lõi hoàn toàn không dính chút gì tới văn chương cả. Tôi đâm ra sợ những người viết văn chỉ lăm lăm viết văn. Có biết vì sao không?
Suốt mười năm trời từ 1993-2003 tôi vẫn nghĩ rằng mình viết cho cả xã hội đọc. Cứ ai có tiền mua sách báo là đều có quyền được đọc hết, đều thành độc giả hết. Tôi có trách nhiệm phải viết văn, hư cấu, thêm cảm xúc, thành một món ăn đặt tên là truyện ngắn Trang Hạ. Tất nhiên tôi có một số giải thưởng văn học cho món truyện ngắn Trang Hạ.
Năm 2005 có một nhân vật báo chí của tôi quay lại xin tôi một lời khuyên. Đó là một người phụ nữ cụt tay, không bằng cấp, nghèo, thất nghiệp, người nhà quê, xấu, ế chồng. Chị ta nói chị ta không tìm được chỗ của mình trong xã hội. Người lành lặn còn thất nghiệp nữa là chị, ở quê người ta đàm tiếu về cánh tay cụt của chị, không ai muốn lấy chị, chị muốn bị người khác lợi dụng cũng chẳng ai thèm lợi dụng, đi ra giếng giặt quần áo bị hàng xóm nói móc vài câu, chị ấy nghẹn ngào ôm chậu quần áo về và khóc, muốn chết vì bế tắc và không có tương lai. Chị nói, chị được nhận mấy chục triệu tiền bồi thường mất cánh tay, chẳng đủ tiền trả viện phí, mà còn bị làng xóm nói đổng là, bán trinh được có mấy triệu đồng, đằng này mất có một tay được hẳn vài chục triệu sao mà sướng thế!
Tôi nói, một là chị phải ra ngay Hà Nội, bán đồng nát hay làm thuê bưng phở, đứng máy photocopy cũng được, còn hơn ở lại quê nghèo không tương lai. Chị ra đây ôn thi một năm rồi thi đại học tại chức, đã không có sức khỏe thì càng phải có tri thức. Chịu nghèo khổ vài năm mà có tương lai sáng sủa của mình còn hơn ở mãi quê cả đời sẽ cúi gằm mặt giữa những thị phi. Tôi cũng nghèo nhưng có cho chị ít tiền đóng học phí thời gian đó. Nhưng trước khi chào bố mẹ ra Hà Nội, chị phải làm cho tôi một việc: Chị sang nhà hàng xóm, bảo họ rằng, có người chỉ cần thấy tí tiền là đào được cả mồ mả ông bà tổ tiên lên, phá chùa trộm chuông, nữa là ao ước mất một cánh tay!
Tất nhiên chị kia chẳng đủ bạo mồm nanh nọc mà sang trả đũa hàng xóm, nhưng chị lên Hà Nội chịu khó luyện thi rồi vào học đại học tại chức, trong thời gian học đại học, chị rất may mắn xin được công việc vào một tổ chức phi chính phủ. Lương cực kỳ thấp nhưng cũng tạm đủ ăn học, và tất nhiên hơn làm đồng trồng vườn ở quê. Vài năm sau, chị lấy một anh cùng quê nhưng cũng đang đi làm nhà nước. Sống được với sự lương thiện.
Tôi bị ám ảnh bởi câu chuyện này suốt vài năm ròng. Hóa ra đàn bà có thể mạnh mẽ đối diện và vượt qua nghèo, khổ, cực, xấu xí, vất vả, hoàn cảnh, bi kịch, nhưng cái làm đàn bà gục ngã lại là đám đông và thị phi, là một câu nói bâng quơ, là một lời trêu ghẹo, một cái nhìn ác cảm, bị gọi là gái ế, chồng chê mất trinh v.v… Tôi thích quan sát buồn vui sướng khổ của cuộc đời. Và vào tuổi ba mươi ba, tôi kết thúc hoàn toàn việc viết văn hư cấu, truyện ngắn, chỉ để dành thời gian viết về đời sống và đàn bà. Tôi tin rất nhiều người đàn bà đọc Trang Hạ xong đã tìm được lý lẽ để đối mặt với khó khăn, lý lẽ ấy là: Bởi vì bạn là phụ nữ, bạn không nên bị đánh gục bởi những thứ không xứng đáng, bạn sinh ra không phải là để cho kẻ khác chà đạp! Chẳng còn ai trao giải thưởng văn học cho Trang Hạ nữa. Vì đơn giản là tôi không còn viết văn đã lâu rồi, tôi chỉ còn viết về con người, càng viết thật càng tốt. Mà viết thật, không thể nào tránh được sự trần trụi.
Nhưng tôi tin rằng, sứ mệnh của người viết văn hoàn toàn không phải là để làm cho những tâm hồn rách nát trở nên yên tâm với sự rách nát của mình!
Ngược chiều gió thổi
1. Một trong những câu hỏi mình đã tự chất vấn bản thân từ khi mình mười tuổi: Tại sao mình là người Việt Nam, nhưng mình phải sống bằng những giá trị đạo đức của người Trung Quốc?
Đó là mùa hè cuối cùng của thời Tiểu học, khi đó mình mượn được một cuốn “Cổ học tinh hoa” từ tủ sách của cô giáo Hương, dạy văn cấp 3 ở cùng khu tập thể nhà mình. Cô có một đứa con gái cũng bằng tuổi mình, vì chơi với bạn, mình mới có may mắn được đọc những cuốn sách không phải sách giáo khoa lớp 5. Đọc mỗi cuốn sách chỉ mất một ngày. Nhưng suy nghĩ về sách thì triền miên từ tháng này qua tháng khác, cho đến lúc nào mà có một cuốn sách mới lại choán hết tâm trí mình.
Cuốn “Cổ học tinh hoa” ngày đó dưới con mắt của một cô bé con được hiểu là những triết lý sống, những quan điểm làm người của… người Trung Quốc cổ đại. Đọc hết sách ấy, mình chỉ băn khoăn rằng: Thế người Trung Quốc bây giờ họ có sống được một cách sâu sắc thế này không? Nếu tác giả giúp ta đúc kết được hàng trăm bài học nhân sinh đắt giá từ những điển tích sách vở Tàu xa xưa, phải chăng thứ mà trong trang sách nói chính là một mẫu mực để người ngoài sách sống theo? Nhưng mình là người Tàu hay người Việt?
Đó là lý do từ sau cuốn “Cổ học tinh hoa”, mình cự tuyệt không đọc tất cả những cuốn sách nào nổi tiếng của Tàu mà người ta khen lấy khen để, từ Hồng Lâu Mộng cho tới các bộ truyện chưởng, từ Tam Quốc Diễn Nghĩa cho tới Thủy Hử. Kể cả phim! Nếu mình đọc mà rồi cũng lại chỉ để tấm tắc như mọi người, thì đọc làm gì? Nếu đọc nát nghìn trang sách chỉ để hiểu điển tích, tâm đắc thuộc làu cổ sử, nhưng chất bao nhiêu gánh nặng lên trí nhớ chỉ để hài lòng là, người khác đọc rồi mà ta cũng đã đọc, ta chẳng thua kém ai, ai nói gì ta cũng biết, thì chi bằng, đọc những bài bình sách, cảm tưởng của người đọc còn thú vị hơn. Hay bỏ thời gian ra để đọc những trang sách kém nổi tiếng hơn, nhưng tự mình rút ra được cảm nhận tươi mới, không bị ám ảnh bởi nhận xét của người khác, thì vẫn đáng để làm hơn nhiều.
Lớn hơn chút nữa, cái mình sợ nhất trên đời là một cuốn sách mang tên “Đắc nhân tâm”. Không hiểu vì sao mình lại sợ một cuốn sách mà cho đến ngày hôm nay mình chưa hề đọc một chữ nào trong ấy? Có lẽ nỗi sợ hãi của một cô thiếu nữ là bởi, mọi bình luận sách mình đọc đều cho rằng, đó là một cuốn phải đọc nếu muốn trở thành một người thành đạt, hoàn hảo, tâm lý, được lòng người, thành công trong công việc và giao tiếp, hoàn thiện bản thân v.v… Triết lý làm người thật là quý giá. Nhưng, sự sống của mình không đáng giá sao? Sao một mặt ta kêu gọi hồn nhiên như cỏ hoa, trân trọng mỗi giọt sương, mỗi phút sống, một mặt ta cố gắng tìm hiểu xem người khác đang sống theo kiểu gì, mình nắn lại để sống kiểu gì thì vừa lòng đám đông?
Sau này ông chồng mình trở thành… chồng mình, ông ấy thường trách, vợ chẳng bao giờ tin vào kinh nghiệm của người khác, chẳng biết tránh chướng ngại vật, mà cứ phải tự mình vấp ngã!!!
Rồi trưởng thành thêm một chút nữa, vào lúc được học lý luận truyền thông, mình mới hiểu ra lý do mình đã từ chối những thứ thịnh hành trong trong xã hội: Nếu coi mỗi cuốn sách, mỗi tấm biển chỉ đường, mỗi kinh nghiệm truyền khẩu, một bài tung hô nhà văn này, một bài báo phỉ nhổ một cuốn sách khác… là một thông điệp truyền thông, thì độc giả của truyền thông đại chúng luôn mang một chút tâm lý phản đối, từ chối những thông điệp ấy. Nên độc giả một mặt tung hô và hối hả tiếp nhận, một mặt sẽ phản đối và từ chối. Và mình chỉ là một phản lực nhỏ nhoi rất bình thường trong xã hội. Chỉ là, đám đông luôn ngờ vực “phản lực” của chính họ. Còn mình, mình tin nhiều hơn vào “phản lực” nhỏ bé của mình. Dù, ta sẽ có lẽ cả đời ngược chiều gió thổi.
2. Hồi còn đi học, chừng hơn hai mươi năm trước, mình nghĩ những người thành đạt trong xã hội phải là những người đi xe máy và gặp nhau trao danh thiếp. Cho đến lúc, tự mua được xe máy và có một công việc đầu tiên được trả lương, thì nghĩ: Người thành đạt là người nổi tiếng và dư tiền mua sắm trang sức.
Vài đôi năm sau, đường đời khiến mình nghi ngờ thực tài của tất cả những người nổi tiếng mình gặp, và không mảy may thấy chút giá trị nào trên những món đồ trang sức đính bảng giá kèm nữa, thì mình nghĩ: Thành đạt là có một tổ ấm gia đình và một ngôi nhà của riêng mình.
Vào lúc có một người đàn ông nói, anh sẵn sàng trao em trái tim anh và túi tiền của anh, miễn là em ở nhà làm máy đẻ và máy giặt, máy hút bụi, thì anh sẵn sàng làm máy ATM của em, thì mình nghĩ, thành đạt là một phụ nữ tự do.
Vài đôi năm nữa trôi qua, vào lúc bối rối giữa tự do, mình nhận ra: Cái mình cần hóa ra không phải là thành đạt! Không phải là tiền, danh thiếp, ngôi nhà, những lời khen tặng. Mà là, sống theo cách của mình, nghĩ theo cách mình cảm nhận, nói những lời của chính tâm hồn mình, yêu được bản thân và tha thứ được cả những kẻ bỉ ổi. Vì ta chẳng thay đổi được cuộc sống này, nhưng ta có thể thay đổi cách sống và cách nhìn nhận.
Opal 